Duikexpedities Noordzee

Team: Fiona van Doorn en Melvin Redeker

Terra incognita: ruim negentig procent van onze oceanen zijn onontdekt

We weten meer van de maan dan van onze zee. Dat fascineert me. Ruim negentig procent van onze oceanen zijn terra incognita. Dat heeft mij geïnspireerd om te leren duiken en op onderzoek uit te gaan. De expedities kennen een jarenlange voorbereiding. Maar vergeleken met het hooggebergte is de onderwaterwereld en de zee relatief nieuw voor mij. Ik weet vanuit mijn beginperiode als bergbeklimmer dat je dan je grootste fouten maakt. Als klimmer heb ik het geluk gehad deze fouten te overleven. Als duiker doe ik mijn uiterste best deze fouten niet te maken.

Doel expedities 

De onderwaterwereld op de grens van de Atlantische oceaan en de Noordzee is een blackbox. Er wordt nauwelijks gedoken. Er is heel weinig informatie te vinden. Wij exploreren deze regio en duiken waar zelden of nooit een mens is geweest. Het doel van deze serie expedities is het onderzoeken en ontdekken van de laatste hotspots van biodiversiteit in de Noordzee. Daarnaast hebben we ook subdoelen, zoals het zoeken naar overblijfselen van gezonken VOC-schepen, die in de 16e en 17e eeuw tijdens stormen rond de Shetland eilanden zijn vergaan. Wil je de aarde beter begrijpen en beschermen, dan zul je de zee moeten bestuderen. 

Verandering, uitdaging en veiligheid

De transitie van bergbeklimmer naar duiker is groot. Ik moest mezelf opnieuw uitvinden. Nieuw materiaal, nieuwe inzichten, veel cursussen en helemaal onderaan de ladder beginnen. Uiteindelijk hebben we geleerd te navigeren op zee en onze eigen expeditie RIB-boot aangeschaft. We hebben getraind op veiligheidsdrills boven en onderwater. De onderwaterwereld is net als het hooggebergte een mensonvriendelijke omgeving. Onderwater ben je nog meer afhankelijk van je materiaal dan in de bergen. Een materiaalprobleem onderwater is direct een stresssituatie en als er niet adequaat wordt gereageerd is materiaalpech levensbedreigend. Het goed kennen van mijn eigen beperkingen en limieten is essentieel om veilig te kunnen duiken.

Weinig informatie, grillige omstandigheden

Het gebied is slecht gedocumenteerd. We hebben weinig informatie. We plannen onze tochten en duiken op basis van de zeekaart, de stromingsatlas en hetgeen we ter plaatse zien en zien op de sonar. We hebben goede contacten met lokale mariene ecologen en vissers. Deze regio staat bekend om zijn grillige weersomstandigheden. Honderd dagen per jaar windkracht zes of meer. En de onverwachts opkomende sterke stroming kan een risico zijn tijdens het duiken. De zee stelt ons altijd voor verrassingen. 

Dieren onderwater zijn nieuwsgierig

Op het land slaan dieren voor mensen op de vlucht. Onderwater zijn dieren juist nieuwsgierig. We zijn heel vaak door zeehonden achtervolgd tijdens een duik. Vaak bijten ze speels in je vinnen. Er zwemmen dolfijnen, reuzenhaaien, en walvissen in het gebied. En de killer whales zijn regelmatige bezoekers van deze regio. We hebben meerdere expedities georganiseerd om orka’s te bestuderen en in beeld te brengen.   

Output van de expedities

• Locaties waar we gaan duiken worden gedocumenteerd op foto en film en indien het waardevolle bevindingen oplevert, gedeeld met lokale mariene ecologen
• Onze ervaringen worden gebruikt als input voor het In de Noordzee kids programma, dat tot doel heeft honderduizend kinderen te onderwijzen over het belang van een schoon Nederland en een gezonde zee
• We stonden in het theater met onze show De Roep van de Orka over onze duikavonturen en het belang van een gezonde zee. 
• Tijdens dit soort expedities kun je onmogelijk alles voorzien en plannen. We laten ons verrassen ook voor wat betreft de mogelijkheden om onze ervaringen, kennis, avonturen te delen.